Jakie elementy nawigacji winny się znaleźć na każdej stronie?
Jak w tytule - na system nawigacji składa się nie tylko menu, ale szereg terenowych znaków orientacyjnych.

I powiedzmy od razu: nie wymyślimy tutaj niczego nowego ani oryginalnego. Pokażemy jedynie, że Joomla 1.0.x daje Ci do ręki wszystkie niezbędne narzędzia dobrej nawigacji. A nawet więcej. Spójrz na ilustracje.

Nawigacja w serwisie
Na system przyjaznej internautom nawigacji w witrynie składają się:

1. Logo serwisu - łącze do strony startowej.
2. Tytuł strony
3. Nawigacja globalna
4. Nawigacja lokalna
5. Elementy nawigacji przeznaczone tylko dla zarejestrowanych użytkowników
6. Nawigacja administracyjna
7. Moduł wyszukiwania
8. Aktualna ścieżka dostępu
9. Czytelne oznaczenia struktury materiałów specyficznych dla danej strony
10. Powtórzenie nawigacji globalnej i ewentualnie lokalnej na dole strony
11. Stopka z łączami do strony z formularzem kontaktowym, polityki prywatności i bezpieczeństwa, warunków użytkowania serwisu

Logo serwisu
Logo serwisu jest elementem nawigacji jako znak identyfikacyjny. Wszak wskazuje, użytkownikowi, gdzie jest. Ale nie tylko. Kliknięcie w logo powinno prowadzić do strony startowej witryny. Użytkownicy są przyzwyczajeni do takiego rozwiązania. Nie każ im przekonywać się, że w Twojej witrynie jest inaczej niż w tysiącach dobrych serwisów.

Niestety - często spotkasz się z szablonami, których autorzy to oczywiste założenie zignorowali. Jeśli korzystasz z takiego akurat szablonu, nie obejdzie się bez ingerencji w zawartość pliku /templates/twoj_szablon/index.php .

Wyróżniliśmy logo jako odrębny element nawigacji, ale równie dobrze można przyjąć, ze jest ono jedną z "pozycji" nawigacji globalnej. Właśnie dlatego, że prowadzi do strony startowej.

Tytuł strony
Elementem nawigacji jest również tytuł strony, wyświetlany w pasku tytułowym okna przeglądarki. W Joomli 1.0.x możesz zaoferować użytkownikom tytuł w postaci:

Nazwa witryny :: Tytuł artykułu

Wykorzystaj to rozwiązanie. Dzięki niemu Twoi goście z łatwością odnajdą adresy do odwiedzonych stron w historii swojej przeglądarki. A także, gdy dodadzą konkretną stronę do zakładek ["ulubione", ang. bookmarks lub favorities], wyświetlany w zakładkach tytuł będzie czytelny.

Aby uaktywnić mechanizm generowania takiego tytułu, w menu panelu administracyjnego uaktywnij pozycje ⇒ Konfiguracja i w zakładce: SEO opcje Dynamiczna zmiana tytułów ustaw na Tak

Nie popełnij błędu: Częstym błędem są zbyt długie tytuły witryn, działów i artykułów. W joomli 1.0.x bardzo dobrze te kwestie rozwiązano. Gdy tworzysz nową sekcję, nową kategorię, nowy artykuł, możesz, a w przypadku sekcji i kategorii musisz podać ich skrócone nazwy [ang. TitleAlias]. To właśnie pole opisu jest wykorzystywane przy generowaniu tytułu odwiedzanej strony wyświetlanego w pasku przeglądarki i wpisywanego do jej historii. Zadbaj, by były to nazwy rzeczywiście zwięzłe, ale i czytelne. Zadbaj również o naprawdę zwięzłą nazwę całej witryny.

Porada: Ponieważ okienko historii w przeglądarkach jest stosunkowo wąskie, wielu administratorów serwisów opartych na Joomli 1.0.x pyta, jak zmienić kolejność elementów w pełnym tytule strony. Jeśli chcesz dokonać takiej zmiany, konieczna jest ingerencja w zawartość skryptu includes/joomla.php . Otwórz go do edycji, wyszukaj funkcje setPageTitle i wymień linie:

$this->_head['title'] = $title ? $GLOBALS['mosConfig_sitename']
. ' - '. $title : $GLOBALS['mosConfig_sitename'];
}

na następującą:

$this->_head['title'] = $title ? $title . " - "
. $GLOBALS['mosConfig_sitename'] : $GLOBALS['mosConfig_sitename'];

Nawigacja globalna
Nawigacja globalna winna się składać z odnośników do wszystkich głównych sekcji serwisu. Nie ma znaczenia, czy będą to odnośniki tekstowe, czy graficzne. Znaczenie ma ich położenie w szablonie. One również winny być umieszczone w miejscach, których oczekuje użytkownik.

Standardowe rozwiązanie to poziome menu u góry strony bądź pionowe menu w lewej kolumnie. Nic się zapewne nie stanie, gdy umieścisz je w prawej kolumnie. Pod jednym wszakże warunkiem. Że będzie tam na każdej stronie. W tym akurat użytkownicy zorientują się bez problemu.

Jeśli nawet kilka stron Twojej witryny wymaga przewijania, aby zapoznać się z całą zawartością, nawigacją globalną powinna być powtórzona na dole strony. Każdej. Po prostu załóż, że jest to podstawowy element szablonu. Nie zmuszaj użytkowników, by musieli przewijać stronę z powrotem do góry, by przejść na inną stronę.

Joomla 1.0.x wspiera Cię w wykonaniu tego zadania, jak tylko to możliwe. Wystarczy skopiować menu główne i umieścić je w module tuż nad stopką witryny.

Nawigacja lokalna
Nawigacja lokalna to podmenu z odnośnikami do wszystkich stron startowych określonego działu i do wszystkich umieszczonych w danym dziale pozycji. Menu lokalne również warto zduplikować na dole strony, jeśli witryna zawiera wymagające przewijania długie materiały.

Umieszczenie modułu nawigacji lokalnej na każdej stronie jest najlepszym ze sposobów osiągnięcia efektu, o którym projektanci często zapominają: trafienia do poszukiwanej pozycji najpóźniej po trzecim kliknięciu.

Joomla 1.0.x umożliwia tworzenie tylu menu, ile tylko zechcesz. Oczywiście, jak nigdzie, tak i tutaj nie należy przesadzać.

Zastosuj zasadę: jeśli menu główne lub lokalne zawiera wiele pozycji, podziel je na kilka bloków lub rozważ, czy nie zastosować menu wielopoziomowego. Any Phyo radzi, by przy prezentacji wszelkich informacji na stronie stosować regułę pięciu plus minus dwa - umieścić nie mniej niż trzy grupy elementów i nie więcej, niż siedem, aby nie przytłoczyć odwiedzającego zbyt wieloma możliwościami wyboru. Skorzystaj z tej reguły nie tylko przy ustalaniu menu i…, ale przy ustalaniu zawartości wszystkich elementów. Dziel zawsze większe całości na mniejsze jednostki.

Co więcej! Joomla 1.0.x umożliwia automatyczne generowanie w obszarze głównej zawartości zestawień odnośników do sekcji i kategorii artykułów oraz do konkretnych pozycji. Wystarczy, ze wybierzesz odpowiedni typ pozycji menu głównego czy lokalnego: wykaz sekcji, czy tabele kategorii.

Nawigacja administracyjna, menu użytkownika
To zestaw bądź zestawy odnośników prowadzących do opcji wspierających użytkowników w korzystaniu z witryny bądź umożliwiających im udział we współtworzeniu serwisu, m.in.:

• Mapa witryny
• Kontakt
• Pomoc
• Księga gości
• Edytor konta użytkownika

W Joomli 1.0.x dysponujesz specjalnym typem nazwanym Menu użytkownika [ang. UserMenu]. W menu użytkownika możesz umieścić takie odnośniki, jak:

• Twoje konto
  • Czy prościej Twoje dane - dla wielu, zwłaszcza początkujących użytkowników nazwy: "konto" czy "profil" niekoniecznie muszą znaczyć to, co nam wydaje się oczywiste
• Wyślij wiadomość
• Zaproponuj artykuł
• Zaproponuj link
• Prywatne wiadomości

Mechanizmy wyszukiwania
To również element nawigacji. Wszak umożliwia szybkie odnalezienie poszukiwanej informacji.

Dysponujesz dwiema możliwościami:

• Komponentem: Szukaj [ang. Search]. Odnośnik do komponentu umieszczony w menu wywołuje w głównym obszarze zawartości stronę z zaawansowanymi opcjami wyszukiwania.
• Modulem Szukaj [ang. Search], który wyświetla jedno pole formularza do wpisania szukanego tekstu, a więc dostarcza opcji prostego, szybkiego wyszukiwania.

Ważna informacja: Standardowy pakiet Joomli 1.0.x instaluje siedem specjalnych składników zwanych w tłumaczeniach polskich dodatkami, botami, mambotami [ang. Mambots] zapewniających przeszukiwanie wszystkich standardowych elementów zawartości. Jeśli instalujesz dodatkowe komponenty, zawsze sprawdź, czy autor komponentu lub inny projektant opublikował również dodatek SearchCosTam…, a jeśli tak, pobierz go i zainstaluj.

Aktualna ścieżka dostępu
Jak się czujesz w lesie na rozstaju dróżek, gdy wszystkie drzewa, krzewy i dróżki wyglądają tak samo, a Ty nie wiesz, którą drogą powrócić? Bezpiecznie? Zadbaj więc, by bezpiecznie czuli sie użytkownicy Twojego serwisu, by zawsze wiedzieli, gdzie są i jak mogą powrócić do miejsc, w których byli całkiem niedawno.

Służy temu mechanizm ścieżki dostępu. A w Joomli 1.0.x dysponujesz nie jednym, ale kilkoma rozwiązaniami.

Aby umieścić ścieżkę dostępu w głównym szablonie serwisu, w miejscu, w którym ma się pojawiać, wpisz w pliku szablonu index.php linie:

jeśli jej już tam nie ma (oczywiście).

Przemieszczanie się między materiałami tego samego działu, tej samej kategorii ułatwiają użytkownikom paski nawigacyjne, przycisku Wstecz, Dalej. O ich uaktywnieniu decydujesz w parametrach pozycji menu. Standardowo są włączone. Zastanów się więc, zanim je wyłączysz, czy chcesz zrobić dobrze.

Stopka
Problem stopki nie jest w Joomli 1.0.x rozwiązany dobrze. Jedną z naprawdę nielicznych wad. Stopkę umieszczono w pliku includes/footer bez możliwości jej edycji z poziomu panelu administracyjnego. By ustalić zawartość stopki, plik trzeba otworzyć w jakimś edytorze tekstu.

A powinny się na nią złożyć:

• informacja o wydawcy witryny - firmie,
• informacja o prawach autorskich i znaku towarowym,
• podstawowe dane kontaktowe: telefon, e-mail lub odnośnik do strony z danymi kontaktowymi,
• odnośnik do dokumentu z polityka prywatności i bezpieczeństwa
• odnośnik do dokumentu z zasadami i warunkami użytkowania witryny

Lukę w projekcie joomli 1.0.x wypełnił Artur Khonze, oferując użytkownikom ułatwiający tworzenie zawartości stopki komponent dostępny także w polskiej wersji językowej Akolegal 2.0 PL

Aby umieścić stopkę w głównym szablonie serwisu, w miejscu, w którym ma się pojawiać, wpisz w pliku szablonu index.php linie:

To jeszcze nie wszystko!
W kolejnej sekcji, na przykładzie artykułu, przyjrzymy się elementom nawigacji specyficznym dla materiałów umieszczanych w głównym obszarze zawartości.

W następnej lekcji znajdziesz odpowiedzi na pytania:

• Jakie menu są nam potrzebne?
• Jak stworzyć nowe menu?
• Jak dodać pozycje menu?
• Tabela... bez tabeli?
• Jak utworzyć odnośnik w menu do tabeli z zawartością sekcji?
• Czy nową pozycję menu można dodać tylko w menedżerze menu?