Struktura zawartości: sekcje i komponenty, kategorie
Ta lekcja objaśni jak przygotować szczegółowy spis zawartości, jak dobrać sposoby gromadzenia, porządkowania i prezentowania informacji w obszarze głównej zawartości serwisu.

Artykuły czy komponenty?
Pamiętasz z II lekcji z czego składa się strona w joomli 1.0.x? Projektując zawartość serwisu, trzeba rozważyć:

• jakie informacje gromadzić i udostępniać w sekcjach artykułów
• czy i jakiego typu informacje można gromadzić i prezentować za pomocą komponentów?

Aby podjąć decyzje, potrzebujemy szczegółowego rozważenia projektowanej zawartości. Ogólny zarys nie wystarczy. Zatem, pomyślmy:

Materiały promocyjne
Mogą to być krótkie informacje, np. opinie osób, które korzystają z joomli, opinie ekspertów. Mogą to być dłuższe, pokazujące walory joomli artykuły. Mogą to być wykazy odsyłaczy do serwisów zbudowanych na joomli. Mogą to być banery reklamowe z hasłami promującymi.

Sporo możliwości 
Bez artykułów raczej się nie obejdzie. Ich zawartości trudno nadać jednolitą strukturę. Decydujemy się więc, ze krótkie informacje, opinie, a także dłuższe opracowania będziemy gromadzić jako artykuły umieszczone w kategoriach i sekcjach. Artykuły statyczne do tego celu raczej się nie nadają.

Do zaprezentowania ciekawych stron stworzonych w oparciu o joomle 1.0.x użyjemy komponentu Linki (Katalog WWW). Do publikacji banerów - komponentu Banery [Banners]. Może przeprowadzimy tez sondę wśród użytkowników, wykorzystując komponent Sondy [Polls]?

Zauważ! Pierwsza grupa planowanych materiałów i już - jak się zdaje - musimy skorzystać i z artykułów, i z komponentów.

Aktualności
Aktualności to przede wszystkim informacje tekstowe. Stworzymy więc na nie specjalną sekcję artykułów. Będziemy w niej umieszczać informacje o wydarzeniach w świecie i w Polsce, zwłaszcza o tym, jakie nowe opracowania pojawiły się w innych serwisach poświeconych joomli. Będziemy tu umieszczać informacje o nowych wydaniach joomli, nowych składnikach, aktualizacjach wcześniej opublikowanych składników. Także informacje o tym, co nowego pojawiło się w naszym serwisie.

Zastanówmy się wszakże, czy nie możnaby skorzystać z jakiegoś komponentu, który zbierałby dla nas informacje z innych serwisów i publikował je? Ależ oczywiście! Komponent Spinacz RSS [News Feeds]: do pobierania i publikowania nagłówków wiadomości z udostępniających je witryn. Dzięki niemu dostarczymy użytkownikom zawsze najaktualniejszych informacji np. z serwisu http://joomla.org czy http://joomla.pl i ewentualnie innych.

Poradniki, instrukcje
Jakże różnorodna może być zawartość tego działu! Poradniki dla początkujących i poradniki dla zaawansowanych. Instrukcje instalacji i instrukcje stosowania różnych składników. Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania.

Jedno zdaje się nie ulegać wątpliwości: poradniki i instrukcje mogą mieć różnorodną zawartość: tekst, grafiki, animacje, może wideo, może dźwięk. Tak zróżnicowane materiały można opracować i publikować jako artykuły. Potrzebny tez jest podział na sekcje i kategorie.

A może przydałby się jeszcze jakiś słownik terminów? Napiszemy artykuł? Zobaczmy, dysponujemy może jakimś komponentem? Szybki przegląd w menu administratora pozycji? Komponenty [Components] przekonują, że nie. Szkoda. Przydałby się. Ale, ale. Przecież możemy sprawdzić, czy takiego komponentu nie oferują projektanci składników dla joomli! Sprawdzamy! Udajmy się do plikowi w serwisie www.joomla.pl/pobierz - Pobierz. Korzystamy z wyszukiwarki. Wpisujemy w polu "Szukaj": słownik. Okazuje się, ze jest: Glosariusz 1.8 PL. Komponent do publikacji słowników, glosariusza. Polska wersja - zarówno strona frontowa, jak i panel administratora. Świetnie, sprawdzimy później, czy nam odpowiada.

Pytania - odpowiedzi
Możliwość wysyłania pytań do redakcji serwisu zapewnia komponent Kontakty [Contacts]. Więc sprawa wydaje się być rozwiązana. Spodziewamy się jednak, że wiele pytań będzie się powtarzać. Warto by więc opublikować je w serwisie wraz z odpowiedziami.

Aby nie rozwijać tego wątku, wyjaśnijmy od razu, że możesz zastosować wiele rozwiązań. Możesz skorzystać ze specjalnych komponentów: np. Joomlaboard - forum dyskusyjne, dzięki któremu użytkownicy będą sobie wzajemnie pomagać, czy xFAQ 1.2 PL - umożliwiający gromadzenie i publikacje odpowiedzi na notorycznie zadawane pytania [ang. Frequently Answers & Questions].

Ponieważ chcemy jednak pokazać w poradniku, jak do stworzenia listy pytań i odpowiedzi wykorzystać standardowe możliwości joomli, nie skorzystamy tutaj z oferty instalacji dodatkowego składnika.

Kontakt z redakcja serwisu
Wiemy już, ze kontakt z redakcją zapewni nam standardowy komponent Kontakty [Contacts]. Musimy się jedynie zdecydować, czy będzie to jeden kontakt we wszystkich sprawach, czy może wiele kontaktów z poszczególnymi działami redakcji albo ze specjalistami od różnych spraw.

Wstępny projekt spisu treści
Nasz projekt zaczyna nabierać rumieńców. Spiszmy dotychczasowe wstępne ustalenia. Oto wstępny projekt spisu treści:

1. AKTUALNOŚCI
   1. Joomla w Polsce (kategoria artykułów)
   2. Joomla w świecie (kategoria artykułów)
   3. Nowości w zasobach (kategoria artykułów)
   4. Nowości w serwisie (kategoria artykułów)
   5. W serwisach Joomla! (komponent RSS)
2. PORADNIKI I INSTRUKCJE
   1. Słownik terminów (komponent Glosariusz)
   2. Instalacje (kategoria artykułów)
   3. Pierwsze kroki (kategoria artykułów)
   4. Dla zaawansowanych (kategoria artykułów)
3. PYTANIE-ODPOWIEDŹ
   1. Gdzie to ustawić? (kategoria artykułów)
   2. Jak to zrobić? (kategoria artykułów)
   3. Czy wolno? (stosowanie licencji) (kategoria artykułów)
4. PROMOCJA
   1. W skrócie (kategoria artykułów)
   2. Walory Joomla (kategoria artykułów)
   3. Opinie (kategoria artykułów)
   4. Zastosowania (komponent: Linki)
5. WSPÓLNOTA
   1. Kontakty (komponent Kontakty)

Przeanalizujmy ten wstępny projekt. Czy umieściliśmy w nim wszystko, co powinno się znaleźć w serwisie?

Porównajmy najpierw nasz spis z celami serwisu. Zakładaliśmy, ze chcemy stworzyć i rozwijać skupiona wokół serwisu wspólnotę użytkowników, pozyskiwać z niej z czasem autorów i współpracowników. W naszym spisie treści nie ma żadnego elementu, który pozwoliłby na budowanie wspólnoty. Skorzystamy ze standardowych komponentów Rejestracja [Registration] i Użytkownicy [Users]. Gdy zechcemy w przyszłości posłużyć się bardziej funkcjonalnym rozwiązaniem, nie będzie problemu - komponentu Community Builder czy prostszy PeopleBook Można zsynchronizować z komponentami Rejestracja i Użytkownicy. Niezbędny będzie też moduł Logowanie. Dodamy te składniki w naszym spisie do działu Wspólnota.

Realizacja celów serwisu zdaje się być już zapewniona. Czy jeszcze czegoś nie brakuje?

Oczywiście! Nie ma "Zasad korzystania z serwisu". Nie ma "Polityki prywatności". Przydałaby się choć krótka informacja "O nas". Dodajmy je również do działu Wspólnota

W dziale tym nie planowaliśmy artykułów. Czy dodamy tam sekcje i kategorie? Nie ma takiej potrzeby. Zawartość tych trzech artykułów będzie zmieniana bardzo rzadko. Wykorzystamy więc artykuły sygnalizowane już artykuły statyczne. Po poprawkach ostatnia część naszego spisu treści przybierze więc taki kształt:

1. WSPÓLNOTA
   1. Kontakty (komponent Kontakty)
   2. Rejestracja użytkowników (komponent Rejestracja)
   3. Logowanie (moduł Logowanie)
   4. O nas (artykuł statyczny)
   5. Zasady korzystania z serwisu (artykuł statyczny)
   6. Polityka prywatności (artykuł statyczny)

Wprawdzie z założeniem sekcji i kategorii artykułów powinniśmy się wstrzymać, aż cały nasz projekt będzie gotowy, ale że wykonujemy ćwiczenie, którego celem jest poznać joomle, załóżmy je teraz.

Jak założyć sekcję artykułów?

1. Przejdź w menu administratora do pozycji Artykuły => Sekcje artykułów. Gdy otworzy się okno wykazu sekcji, kliknij ikonę lub odsyłacz Nowy. Przejdziesz do formularza, w którym możesz zdefiniować szczegóły nowej sekcji.
   • Tworzenie sekcji - Szczegóły
2. Określ szczegóły sekcji
   • W polu Tytuł wpisz Aktualności.
   • W polu Nazwa również wpisz Aktualności. Tytuł mógłby być dłuższy. Będzie wyświetlany na stronach serwisu, jeśli tak postanowisz. Nazwa natomiast jest używana w wykazach, a także wykorzystywana przez wyszukiwarki internetowe (dlatego winna być krótka, ale i czytelna).
   • Z listy rozwijanej możesz wybrać ilustrującą opis sekcji grafikę. Na razie dysponujesz tylko standardowymi obrazkami, więc nic nie wybieraj.
   • Pomiń także następne opcje: Wyrównanie, bo nie ma obrazka, Kolejność, bo to pierwsza dopiero sekcja, Uprawnienia, bo zapewne zechcesz ją udostępnić wszystkim odwiedzającym, Opublikowany, bo zaznaczona jest już opcja Tak
   • W polu Opis wpisz informację adresowaną do użytkowników, informującą, jakiego typu informacje znajdą w tej sekcji. Wprawdzie najprawdopodobniej nie będziesz tej informacji akurat w przypadku sekcji Aktualności publikować, ale to nie tylko dobre ćwiczenie. Po pierwsze, pozwoli Ci uzmysłowić sobie dokładniej, jaką zawartość chcesz oferować w tej sekcji. Po drugie, proponowane ujecie (informacja dla użytkowników) zmusi Cię do myślenia ich kategoriami. A po trzecie, nawet jeśli nie będziesz pokazywać tego opisu, to spełni on ważną funkcje dokumentacyjna - gdy dołączy do Ciebie kilku, kilkunastu redaktorów, wystarczy, ze zapoznają się z opisami sekcji i kategorii, a będą wiedzieć, sporo o założeniach serwisu.

Jak widzisz, założenie sekcji jest niezwykle proste. Zwróć jeszcze uwagę, że nie namawiam Cię do planowania i opisywania sekcji najpierw na papierze. Nie dlatego, ze lekceważę walory takiego planowania. Wręcz przeciwnie. Ale nie przygotowujemy serwisu na zlecenie, do którego papierowa dokumentacja jest konieczna. To jedno. A ponadto i ważniejsze, to spostrzeżenie, ze joomla wręcz wspiera Cię także i w dokumentowaniu pracy.

Powtórz powyższą procedurę, by utworzyć pozostałe sekcje, np.:

• Poradniki i instrukcje
• Pytania i odpowiedzi (czyli angielskie FAQ)
• Promocja

Zauważ, ze nie wymyślamy tutaj niczego szczególnego. Po prostu dla każdego z zaprojektowanych celów i rodzajów informacji zakładamy sekcje. Nazwy sekcji będzie można, oczywiście, w każdym momencie zmienić.

Jak stworzyć kategorie?
Tworzenie nowej kategorii jest równie proste jak sekcji. Jedyną różnicą jest konieczność przypisania kategorii do konkretnej sekcji. W wyniku dodania kategorii możesz mieć np. taka wstępną strukturę sekcji i kategorii artykułów:

1. sekcja: Aktualności
   1. kategoria: Joomla w Polsce
   2. kategoria: Joomla w świecie
   3. kategoria: Nowości w zasobach
   4. kategoria: Nowości w serwisie
2. PORADNIKI I INSTRUKCJE
   1. kategoria: Instalacje
   2. kategoria: Pierwsze kroki
   3. kategoria: Dla zaawansowanych
3. PYTANIE-ODPOWIEDŹ
   1. kategoria: Gdzie to ustawić?
   2. kategoria: Jak to zrobić?
   3. kategoria: Czy wolno?
4. PROMOCJA
   1. kategoria: W skrócie
   2. kategoria: Walory Joomla
   3. kategoria: Opinie

Kategorie w komponentach
Kategorii utworzonych dla artykułów nie da się, niestety, zastosować dla komponentów. A tutaj również podział na kategorie będzie przydatny.

Tworzenie kategorii zawartości w komponentach niewiele różni się od sposobu tworzenia kategorii artykułów (nie przypisujesz kategorii do sekcji). Przejdź więc w menu administratora np. do pozycji Komponenty => Spinacz RSS => utwórz dwie kategorie wieści RSS:

1. komponent: Spinacz RSS
   1. kategoria wieści RSS: W serwisach Joomla - świat
   2. kategoria wieści RSS: W serwisach Joomla - Polska

Przejdź w menu administratora np. do pozycji Komponenty => Linki => Kategorie i utwórz np. następujące kategorie:

1. komponent: Linki
   1. kategoria linków: Strony projektu Joomla
   2. kategoria linków: Zastosowania - serwisy prywatne
   3. kategoria linków: Zastosowania - serwisy firm
   4. kategoria linków: Zastosowania - portale miejskie
   5. kategoria linków: Zastosowania - serwisy stowarzyszeń
   6. kategoria linków: Zastosowania - serwisy klanów i klubów
   7. kategoria linków: Zastosowania - strony hobbistów

Czy struktura serwisu musi być taka sama jak struktura zasobów?
To pytanie pojawi się wcześniej czy później, a miejsce, by na nie odpowiedzieć jest .odpowiednie.

Nie! Aby rzecz dobrze zrozumieć, spróbuj spojrzeć na zasoby informacyjne swojego serwisu jak na bibliotekę czy raczej mediatekę, w której gromadzisz różne zbiory. Sposób ich uporządkowania powinien być taki, aby w razie potrzeby łatwo dotrzeć do każdej informacji i udostępnić ja na stronach serwisu. Sytuacja idealna byłoby, gdyby internauta mógł uzyskać dostęp do każdej informacji, jaka znajduje się w zasobach serwisu, nawet wówczas, gdy nie została ona umieszczona na żadnej ze stron.

Wystarczy, jeśli wyobrazisz sobie, że w Twoim serwisie będzie kilkaset artykułów, nie mówiąc już o tym, ze może ich być kilka tysięcy. Przecież nie wystawisz wszystkich "na pokaz" w witrynie. Znaczna cześć byłaby ukryta tak głęboko, że nikt z odwiedzających serwis by do niej nie dotarł.

W joomli 1.0.x rozwiązanie tego problemu jest zdumiewająco proste. Mówiliśmy o tym wcześniej - wszelkie zasoby serwisu mają hierarchiczna trzypoziomową strukturę. No, z wyjątkiem artykułów statycznych.

Ale chociaż struktura serwisu może w mniejszym lub większym stopniu odpowiadać strukturze zasobów - odwzorowywać te strukturę, to w praktyce, zwłaszcza w większych serwisach, nie jest to ani konieczne, ani możliwe.

Struktura serwisu rządzi się swoimi prawami. Przede wszystkim - nie musi być trzypoziomowa - możesz zbudować wielopoziomowe menu, a wiec i wielopoziomowa strukturę - inna niż struktura zasobów.


W następnej lekcji znajdziesz odpowiedzi na pytania:

• Po co jest potrzebna mapa witryny?
• Co to jest mapa witryny?
• Jak opracować mapę witryny?
• Nie wystarczy jeden szablon, trzeba wielu?